![](/media/lib/474/n-fizyka2021-800c13a4fa5e8a7c134f9aaa2ce32fd2.jpg)
Tegoroczny Nobel z fizyki przyznany za badania nad klimatem i innymi systemami złożonymi
5 października 2021, 11:04Królewska Szwedzka Akademia Nauk ogłosiła, że tegoroczna Nagroda Nobla z fizyki została przyznana za wkład w zrozumienie złożonych systemów fizycznych. Połową nagrody podzielą się Syukuro Manabe i Klaus Hasselmann za fizyczne modelowanie klimatu Ziemi, obliczenie jego zmienności i wiarygodne przewidzenie procesu ocieplania się. Druga połowa trafi do Giorgio Parisiego za odkrycie współzależności nieuporządkowania i fluktuacji w systemach fizycznych, od skali atomowej po planetarną.
![](/media/lib/473/n-kometa-5d6add8d87a418e761aeeafb7ab05e11.jpg)
Niezwykła kometa z głównego pasa asteroid. To zaledwie 8. taki znany nam obiekt
5 października 2021, 05:24W Układzie Słonecznym odkryto rzadko występujący obiekt – kometę znajdującą się w głównym pasie asteroid. Zauważono go przed kilkoma miesiącami, a obecnie Planetary Science Institute poinformował o wynikach badań nad nim.
![](/media/lib/472/n-calidda2-7ae184417131c8a100a2116527428341.jpg)
Budując sieć gazową, natrafili na zawiniątka grobowe sprzed kilkuset lat
21 września 2021, 12:38Podczas układania sieci gazowej w miejscowości Chilica, która leży na południe od stolicy Peru Limy, odkryto zadaszenie wykonane z drzewa huarango (Prosopis pallida). Po wstrzymaniu prac budowlanych archeolodzy natrafili na zawiniątka grobowe sprzed ok. 700-800 lat. Zespół z firmy Cálidda wspomina też o ofiarach z kukurydzy, ceramiki oraz instrumentów muzycznych (siku).
![](/media/lib/470/n-tule1-a77b62f11fb001d866aef9b1f1a40633.jpg)
Czy drzewo większe to drzewo bardziej plenne? Botanicy: niekoniecznie
8 września 2021, 11:45Wydawałoby się, że zdolność do wytwarzania nasion, owoców czy orzechów będzie rosła wraz ze wzrostem drzew. Badania prowadzone przez naukowców z 13 krajów z całego świata nie potwierdzają jednak tej hipotezy.
![](/media/lib/469/n-poleuprawne-9bd43a79863539063b129aa85e0409e7.jpg)
Promowany w Polsce i UE model rolnictwa szkodzi bioróżnorodności
1 września 2021, 10:13Po obu stronach granicy między Austrią a Czechami liczba ptaków na terenach rolniczych wyraźnie się różni się, co ma związek ze strukturą działek rolniczych. Żelazna Kurtyna, która opadła ponad 30 lat temu, wciąż wyraźnie oddziela krajobrazy, a co za tym idzie, wpływa na zespół ptaków lęgowych – komentują autorzy analiz opublikowanych w piśmie Agriculture Ecosystems & Environment.
![](/media/lib/469/n-pablant-5fc3230dd858a27edc751cb342f4971e.jpg)
Duży krok naprzód w dziedzinie fuzji jądrowej. Stellaratory mogą wyjść z cienia tokamaków
31 sierpnia 2021, 16:33Naukowcy z niemieckiego Instytutu Fizyki Plazmy im. Maxa Plancka (IPP) we współpracy z naukowcami z amerykańskiego Princeton Plasma Physics Laboratory (PPPL) wykazali właśnie, że w największym na świecie i najnowocześniejszym stellaratorze Wendelstein 7-X (W7-X) w niemieckim Greifswald uzyskano temperaturę dwukrotnie wyższą niż temperatura jądra Słońca.
![](/media/lib/469/n-koloniamars-51e313a954a6d95ad1d782a65a2c867c.jpg)
Kolonizacja Marsa zagrożona przez promieniowanie kosmiczne? Nie uda się produkować żywności?
31 sierpnia 2021, 11:58Ekolog Wieger Wamelink mówi, że irytuje go przedstawiany w filmach sposób upraw na Marsie. Często pokazują uprawy w szklarniach, ale to nie blokuje promieniowania kosmicznego, stwierdza.
![](/media/lib/468/n-czujnikkwantowy-b5b0f5b2611abee39c43d804bc79272d.jpg)
Ultraczuły kwantowy czujnik pola elektrycznego pomoże wykryć ciemną materię?
27 sierpnia 2021, 10:07W amerykańskim Narodowym Instytucie Standardów i Technologii (NIST) powstał kwantowy detektor, który wykrywa słabe pole elektryczne z czułością ponad 10-krotnie większą niż dotychczas stosowane czujniki. Urządzenie przyda się zarówno w obrazowaniu struktur biologicznych, jak i w fizyce, gdzie może posłużyć m.in. do wykrywania ciemnej materii.
![](/media/lib/466/n-pieciornik-kurze-ziele-fccc32e68f151845bf94146be1016018.jpg)
Badaczka z WUM sprawdzi, czy nalewka z kłącza pięciornika wspomaga leczenie zespołu cieknącego jelita
16 sierpnia 2021, 11:07Projekt dr inż. Aleksandry Karoliny Kruk z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego (WUM) może pomóc w opracowaniu nowej strategii terapii zespołu cieknącego jelita (ang. leaky gut syndrome, LGS). W ramach konkursu SONATINA 5 badaczka Środowiskowego Laboratorium Microbiota Lab otrzymała z Narodowego Centrum Nauki dofinansowanie na realizację projektu "Czy etanolowy wyciąg z kłącza pięciornika (Tormentillae tinctura) wspomaga leczenie zespołu cieknącego jelita?".
![](/media/lib/466/n-odwiert-3de81d559d76d6fd67d056104a16d1af.jpg)
Łazikowi Perseverance nie udało się pobrać próbek z Marsa, które mają trafić na Ziemię
10 sierpnia 2021, 12:41Łazik Perseverance przesłał na Ziemię dane z pierwszego podejścia do zebrania próbek marsjańskiego gruntu, które w przyszłości mają zostać przywiezione na Ziemię. Z uzyskanych informacji wynika, że do pojemnika nie trafił żaden fragment skały z Marsa.